بررسی آگاهی و الگوی مصرف شیر در کودکان دبستانی شهرستان ساری و مادران آنها (۸۵-۸۴)

سابقه و هدف: امروزه در اکثر جوامع کاهش چشمگیری در روند مصرف شیر در کودکان دیده می شود، که این روند تامین کلسیم مورد نیاز کودکان را با مشکل مواجه خواهد ساخت؛ خصوصا این که بیماری استئوپروزیس (osteoporosis) به طور قطع با دریافت کافی کلسیم در سنین کودکی و نوجوانی ارتباط دارد. هدف از مطالعه حاضر بررسی آگاهی و الگوی مصرف شیر در کودکان 12-7 ساله شهرستان ساری و مادران آنها در ارتباط با مصرف شیر و فرآورده های آن می باشد.مواد و روش ها: نمونه های پژوهش در مجموع 638 نفر از کودکان 12-7 ساله پسر و دختر مقطع ابتدایی (شهری و روستایی) بودند که از 16 مدرسه به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. اطلاعات لازم با استفاده از پرسشنامه های جداگانه و متفاوت که حاوی سوالات مربوط به آگاهی و پرسشنامه بسامد خوراک مصرف شیر و فرآورده های آن که از طریق مصاحبه مستقیم به دست آمده است. داده های مطالعه با آزمون های آماری anova, t-test، تعقیبی دانکن (duncan follow up)، کای دو و ضریب هم بستگی آنالیز شدند.یافته ها: در این بررسی 44 درصد کودکان و 37.7 درصد مادران با مصرف شیر، 50.1 درصد کودکان و 19.4 درصد مادران در بعضی اوقات، و 5.5 درصد کودکان و 19.4 درصد مادران بدون مصرف شیر بودند. مهمترین دلیل بدون مصرف شیر بین کودکان و مادران آنها در دسترس نبودن آن به ترتیب (27.9 درصد و 17.7 درصد) ذکر شده بود. آگاهی 67 درصد کودکان و 48.7 درصد مادران از مزایای شیر مطلوب، 21.1 درصد کودکان و 4.5 درصد مادران نیمه مطلوب، 1.4 درصد کودکان و 1.1 درصد مادران نا مطلوب بود. مقدار شیر مصرفی 62 درصد کودکان شهری و 49 درصد کودکان روستایی روزانه فقط یک واحد بود. در مجموع مقدار شیر مصرفی 59 درصد پسران و 55 درصد دختران کمتر از مقادیر توصیه شده می باشد. میانگین انحراف معیار میزان شیر مصرفی کودکان با مقطع تحصیلی تفاوت آماری معنی دار (p=0.001)، اما با جنس آنها تفاوت معنی دار نشان نداد. هم چنین ارتباط الگوی مصرف شیر کودکان با جنس، مقطع تحصیلی، سطح سواد پدر معنی دار، اما با سطح سواد مادر، شغل مادر و شغل پدر معنی دار نبود. میزان آگاهی کودکان از مزایای شیر با سطح سواد مادر، پدر، شغل مادر معنی دار (p<0.004)، اما با جنس آنها معنی دار نبود.استنتاج: در این بررسی مقدار شیر مصرفی بیش از نیمی از جمعیت مورد مطالعه، کمتر از مقادیر توصیه شده (استاندارد) می باشد. لذا برای ارتقای سلامتی کودکان و پیشگیری از اثرات مخرب بیماری استئوپروزیس در بزرگسالی نیاز به اتخاذ تدابیر لازم برای افزایش مصرف شیر در بین کودکان می باشد.